Ook beloofde kentering blijft uit: Droneport zinkt weg in de rode cijfers
Wie eens even weg van alle drukte, wil genieten van absolute stilte, plant op maandag best een uitstapje naar Droneport. Buiten het fluiten van de vogeltjes is het daar zo geruisloos als op een antarctisch ijsplateau.
Vlaams parlementslid Ludwig Vandenhove (Vooruit) maakt zich dan ook ernstige zorgen over de toekomst van Droneport, de achtste incubator van de Limburgse Investerings Maatschappij (LRM). “Droneport sloot haar boekjaar 2020 af met een gecumuleerd verlies van 626.020 euro terwijl Limburg Regional Airport afklokte op een 632.761,21 euro in min”, rekent Vandenhove voor. “Dat bleek uit de jaarrekeningen van het boekjaar 2020. Wat vooral een probleem is, is de omzet: slechts 623.000 € op één jaar. Als je daar de investering tegenover zet van zo'n 22 miljoen, roept dit vragen op. Op dit moment kennen we de jaarrekening van 2021 nog niet."
Achtste incubator
We spoelen even terug naar december 2015. In dat jaar richtten de stad Sint-Truiden en de Limburgse investeringsmaatschappij LRM de vennootschap DronePort op. De nv wordt gespekt door LRM, dat de start- en landingsbaan in Brustem en 2,5 miljoen euro cash inbrengt. De stad Sint-Truiden brengt de gronden van de testsite in (waarde 2,9 miljoen euro red.) en 1 miljoen euro. Daarnaast kan DronePort rekenen op 1 miljoen euro SALK-subsidie. LRM wordt later zelfs meerderheidsaandeelhouder in DronePort met 52,2%. Ergens in 2017 moet de nieuwe incubator met kantoren, opleidingslokalen, ateliers, vergaderzalen en catering klaar zijn. Het wordt voor LRM meteen de achtste incubator waar de investeringsmaatschappij mee aan de kar trekt. In augustus 2018 verhogen de aandeelhouders evenwel het kapitaal van Droneport van 8,2 naar 15,2 miljoen euro. Het verse geld wordt aangebracht door de historische aandeelhouders en twee nieuwe investeerders, met name de POM Limburg en JK Invest en wordt onder meer gebruikt voor de financiering van de campus die eind van dat jaar moest openen.
Mekka van de Drones
Droneport opent uiteindelijk in december 2018 de deuren onder leiding van Mark Vanlook, een Limburgse ondernemer die al sinds 2014 voorzitter was van de Europese dronelobbygroep EUKA. Het enthousiasme is groot. Zeer groot. Sint-Truiden wordt het mekka van de drones. Of Vanlook geen risico op overinvestering vreesde, vraagt journalist Tom Michielsen van de krant De Tijd bij de opening voorzichtig? Wat als de hele drone-industrie reeds op punt staat? "Er zal altijd technologie bijkomen", antwoordt een zelfverzekerde Vanlook. "De luchtvaartsector komt nog maar net piepen in de drone-industrie, die ontstaan is in de IT. Boeing en Airbus werken al aan vliegende auto's, de kruising van een vliegtuig, een zelfrijdende auto en een drone. Het zal wel nog twintig jaar duren voor we naar het werk vliegen met een zelfsturend vliegtuigje. Maar een corridor tussen dronehavens boven de snelwegen, als antwoord op de files, daarvan zie ik de eerste stapjes al binnen vijf à tien jaar. Ooit stijgen hier vliegende auto's op."
Stille trom
Maar die verwachte doorbraak van dronetoepassingen blijft tot de dag van vandaag echter uit. Al snel wordt duidelijk dat veel opdrachtgevers grote investeringen uitstellen in afwachting van een eengemaakte Europese regelgeving en een duidelijker zicht op het potentiële rendement. Die komen er niet. Ook CEO Vanlook stelt teleur en wordt in mei 2020 met de stille trom aan de deur gezet. Dus gaat men opnieuw op zoek naar een nieuwe manager.
De Lijnpiloot van Harvard
Het wordt Kris Van den Bergh, de man achter het softwarebedrijf Aviovision. Van den Bergh, een lijnpiloot met een diploma aan de Harvard Business School was ook actief als investeerder en coach in enkele Vlaamse start-ups en scale-ups, waaronder spelers in de luchtvaartsoftware en drones. "Zijn opdracht is de dronecampus in Sint-Truiden naar een internationaal niveau te tillen", verklaart burgemeester Veerle Heeren (CD&V) bij zijn aanstelling. Heeren zetelt samen met schepen Jo Francois (N-VA) in de raad van bestuur van Droneport NV. Maar in maart 2020 zet Corona haar klauwen in de wereld en Droneport verschuift naar de achtergrond.
Net als Wim Dries
Maar kan je alles op de Corona-crisis steken? "Als je ambtelijk begint te managen, is de visie weg", waarschuwt afscheidnemend LRM-voorzitter Hugo Leroi eind mei 2020 in zijn afscheidsinterview in HBVL. "Als we niet opletten met Droneport, loopt het mis. We hebben het industrieterrein van Brustem succesvol ontwikkeld en we kregen de unieke gelegenheid om de landingsbaan ook te kopen. Na de sluiting van Ford Genk is SALK gekomen, en is Sint-Truiden gekomen met een fiche voor PC Fruit, om controles op de plantages te doen via drones. Toen hebben we de klik gemaakt: waarom zouden we er geen drone-industrie ontwikkelen? Dus we maakten daarover een akkoord met de stad. De voorwaarde was wel dat we met LRM de meerderheid hadden in Droneport en zelf aan het stuur zaten. Dat heeft een tijdje geduurd, want Veerle Heeren wilde ook tonen dat ze, net als Wim Dries in Genk, haar stad zelf goed kon managen."
Bezettingsgraad blijft een risico
"De activiteiten van de vennootschap, met name het beheer van een dienstencentrum met horeca, is van nature onderworpen aan risico's", sussen KPMG-bedrijfsrevisoren Jos Briers en Kristof Van Linden in hun verslag aan de algemene vergadering van Droneport op 2 april 2021. "Sinds begin maart 2020 houdt Corona de wereld in haar greep. Om het exponentiële verloop van het aantal besmettingen onder controle te houden, zijn er overal ter wereld maatregelen genomen om deze nooit geziene gezondheids-, economische en menselijke crisis onder controle te krijgen. Het openbare, maatschappelijke en economische leven wordt door overheden overal ter wereld sterk aan banden gelegd. Strenge lockdowns, thuiswerkverplichtingen en reisbeperkingen worden afgewisseld met bedachtzame versoepelingen. Ook binnen Droneport is deze crisis voelbaar gezien thuiswerk nog steeds verplicht is en events niet mogen doorgaan. Het is op moment van opmaak van dit jaarverslag nog niet duidelijk wat de volledige financiële impact zal zijn. De grootste onzekerheid voor een vennootschap in het kader van het beheer van een dienstencentrum is het bereiken van een voldoende bezettingsgraad die ervoor zorgt dat alle vaste kosten kunnen worden gedekt. De activiteiten worden binnen de vennootschap echter met de nodige omzichtigheid waargenomen en het beheer ervan gebeurt als een goede huisvader."
Omzet blijft uit
"Nu ja, elk huishouden is anders", reageert Vlaams parlementslid Ludwig Vandenhove (Vooruit) die zich meer en meer zorgen maakt over de toekomst van Droneport. "Maar er moeten toch niet te veel huisvaders thuiskomen met een verlies van 1.258.781 euro. Coronacrisis of niet. Weliswaar het verlies over de vorige boekjaren inbegrepen. Gecumuleerd verlies dus. Wat vooral een probleem is, is de omzet: voor Droneport slechts 623.000 € op één jaar en voor LRA slechts 709.488,26 euro. Barslechte cijfers. Als je daar de investering tegenover zet van zo'n 22 miljoen euro als men de aangegane schuld meetelt die naar alle waarschijnlijkheid geborgd is. Tja, dan heb je een probleem.”
Goed nieuws op komst
Op zoek naar een reactie bellen we met CEO Kris Van den Bergh maar die verwijst meteen door naar LRM. “Ik stel samen met u vast dat er vandaag amper licht brandt in Droneport”, zegt Head of Corporate Affairs Jeroen Bloemen van LRM. “Maar dat is niet abnormaal voor een start-up. En daarbij, er is verandering op komst. In februari zal de toekomst van Droneport er gans anders uitzien. Ik kan daar vandaag nog niet veel over zeggen, maar er is goed nieuws op komst. Geloof me!” Ondertussen zijn we eind maart en is de situatie nog niet veranderd. We kijken reikhalzend uit naar de jaarrekening van 2021.