Burgeronderzoek In de BRES voor Water meet waterstand in Haspengouw
Het was een kletsnatte meimaand. Vervelend, maar broodnodig, want het grondwater was op heel wat plaatsen in Vlaanderen laag voor de tijd van het jaar. Ook de afgelopen zomers waren al droog, en de waterbeschikbaarheid in Vlaanderen is een van de laagste in Europa. Hoe erg lijden de Haspengouwse beken en het leven dat ze huisvesten onder de droogte? Het project “In de BRES voor Water” van de provincie Limburg gaat op zoek naar antwoorden. In juni onderzoeken wetenschappers en vrijwilligers opnieuw hoe het gesteld is met onze Haspengouwse beken.
Ook al regent het bij ons vaker dan in pakweg Spanje, toch is onze gemiddelde waterbeschikbaarheid minder en hebben we een structureel watertekort. Dat komt door onze hoge bevolkingsdichtheid, de sterke verstedelijking en hoge verhardingsgraad, en de drainage door landbouw en grote grondwateronttrekkingen.
De effecten van verdroging en waterschaarste zijn al zichtbaar in het landschap, en de voorbije jaren werden captatieverboden voor grond- en oppervlaktewater afgekondigd. Als de waterbeschikbaarheid in de toekomst nog meer zou verlagen in bepaalde periodes, heeft dat een grote impact op veel waterverbruikers en op de natuur.
Natte natuur voor een evenwichtige waterhuishouding
Naast lange droge periodes brengt de klimaatverandering ook intense regenbuien met zich mee. Er is dus een structureel watertekort, en tegelijkertijd zijn er lokale overstromingen en wateroverlast bij hevige regen. Daarom is natte natuur zo belangrijk: moerassen, overstromingsgebieden en kronkelende beken houden onze waterhuishouding in balans. Die natte natuur zorgt er namelijk voor dat regenwater traag de grond in trekt.
Toch waren natte percelen vroeger niet populair. Moerassen werden gezien als “waterziek”, zonder maatschappelijk nut. De gronden zouden weinig waarde hebben voor woonkernen, industrie en landbouw. Daarom werden deze gronden drooggelegd en dikwijls verhard.
In de BRES voor Water
Als reactie op deze problematiek lanceren de provincie Limburg (Provinciaal Natuurcentrum en afdeling Waterbeheer) en de Universiteit Hasselt (I-BioStat) samen met de partners Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren en de Vlaamse Milieumaatschappij (bekkensecretariaat Demerbekken) de campagne “In de BRES voor water”.
Bert Lambrechts, gedeputeerde van Water, Milieu en Natuur: “Met dit onderzoek willen we de waterstand én de ecologische kwaliteit van beken in Haspengouw in kaart brengen. Die gegevens kunnen ons beleid mee vorm geven. Om gegevens te verzamelen en te analyseren, doen we een beroep op wetenschappers, burgers en scholen. Zo zijn de Limburgers actief betrokken bij de watersituatie in onze maatschappij, en leren ze bij over het probleem van watertekort en wateroverlast voor mens en natuur. Deze zomer onderzoeken we de beken in Haspengouw, maar volgend jaar willen we dat onderzoeksgebied uitbreiden.”
Meten is weten
Deelnemen is eenvoudig, en iedereen die meedoet maakt kans op een leuke prijs: een gastronomisch etentje voor twee.
Meer informatie
Op www.indebresvoorwater.be vind je meer informatie en de online tool. Eind 2021 verschijnen hier ook de volgende resultaten van het burgeronderzoek in Haspengouw.