Het Noorderlicht is als een diva, ze komt enkel tevoorschijn wanneer ze denkt dat het juiste moment is aangebroken. Volgens de Vikingen, de glinsterende wapenuitrusting van hun mythologische strijdgodinnen. De Sami zien er onze voorouders in. Ook wij stappen aan boord van de MS Polarlys om de jacht te openen op het mythische en mysterieuze Aurora Borealis.
Voor wie zoals ons steeds de zon opzoekt, is een reis naar de Noorse fjorden een reis naar het onbekende. Om te beginnen, hoe kleedt een mens zich voor –20°C? In laagjes! En waar vind je de juiste kleding? AS Adventure is één adres, maar dat vind ik persoonlijk nogal duur. UNIQLO heeft veel stevige winterkleding in huis. Van thermisch ondergoed tot heuse pooljassen en dat tegen scherpe prijzen. Een aanrader. Oh ja, en zorg ook voor sneeuwspikes. Want al zijn de Noorse stoepen verwarmd, toch opletten dat je niet valt en je enkel verzwikt. Want zo sneeuwzeker zijn wij Vlamingen niet en geloof me Noorwegen is glad. En ja hoor, ook je vertrouwde zonnebril mag mee. Want wanneer de Noorderzon op het
besneeuwde landschap schijnt, fonkelen miljoenen zeshoekige kristallen richting je hoornvlies. Beschermen dus. En ook voor die droge winteroogjes is het een prima hulpmiddel.
Dag 1 - Brussel - Bergen
De eerste dag is een echte reisdag. Gelukkig loodsen de mensen van De Blauwe Vogel je van het vliegtuig dat opstijgt in Zaventem en landt in Bergen via de bus doorheen het centrum van Bergen naar de terminal van Hurtigruten zo de MS Polarlys op. Hurtigruten - letterlijk: ‘snelle route’ - is de naam van de rederij die je in twaalf dagen zo’n 2.500 zeemijlen lang van het zuiden naar het noorden van Noorwegen en weer terugbrengt. Iets wat ze al sinds 1893 doen. Toen ‘s winters de wegen naar de Noorse fjordenkust onbegaanbaar werden, waren de postboten van Hurtigruten dé oplossing om dorpjes en steden van post en
goederen te voorzien.
Vandaag vervoeren ze vooral reizigers, maar de routine van het dagelijkse laden en lossen, is bewaard gebleven. Zoals de Oriënt-Express tot de verbeelding van de nostalgische treinreiziger spreekt, zo raakte de Hurtigruten al snel bekend als ‘de mooiste zeereis ter wereld'.
Meteen aan tafel (de eerste dag is steeds een buffet) en vervolgens klaar voor een
glas Champagne op het achterdek om de afvaart goed in te zetten. Daarna op zoek naar je kajuit waar de bemanning ondertussen je bagage heeft afgeleverd. Kajuiten zijn geen hotelkamers. En ook, de kajuiten aan boord van Hurtigruten zijn aan de sobere kant en in niets te gelijken met een luxecruise. Ze zijn dus per definitie kleiner en compacter. Dat is dus even wennen. Maar meteen valt op hoe vernuftig zo’n kajuit in elkaar zit. De bedden, donsdekens en kussens zijn van topkwaliteit. Ik slaap alleszins als een roos.
De bemanning aan boord is overigens zeer vriendelijk, weliswaar op een leuke Europese manier. Dus aan boord geen Amerikaanse toestanden. De eerste avond en ochtend aan boord kunnen wel wat chaotisch verlopen. Niet enkel aan boord van de MS Polarlys maar dat is doorgaans de regel aan boord van elk cruiseschip ter wereld. De gasten zoeken
hun weg nog wat op het schip en dat merk je. Vanaf dag 2 valt alles in zijn plooi. We zijn immers echte gewoontebeestjes.
Dag 2 - Bergen - Ålesund
7.00u Maak je klaar voor wellicht de mooiste zonsopgang uit je leven. Wanneer de besneeuwde bergen uit de Noorse zee opdoemen en de gouden zonnestralen er bovenuit komen piepen, knippert iedereen met zijn ogen. Dek 7, het panoramadek met zijn magistrale aflopende vensterpartijen is daarvoor een uitgelezen plek. Maar eerst de innerlijke mens sterken. Het ontbijt wordt elke ochtend in buffetvorm aangeboden op dek 4 en is bijzonder copieus en uitgebreid.
De MS Polarlys meert die dag wat langer aan in Ålesund, maar je zal zien dat ze ook heel wat kortere stops maken in kleinere plaatsjes. Want het schip vervult nog steeds zijn taak uit het verleden. Namelijk de post brengen. Dus wanneer je je vaarschema bekijkt, lijkt het erop dat je niet anders zal doen dan de boot op- en aflopen. Geen paniek, je bent eigenlijk ook een beetje postbode maar dan vanuit je comfortabele indoor-deckchair.
Wat meteen opvalt zijn de vele kleurrijke huisjes aan de waterkant. Dat zit zo. Noren zijn buitenmensen die, als ze maar even kunnen, de stad de rug toekeren. Eén op de vier Noren bezit zo’n hytte, een simpel houten zomerhuis voor het weekend en de vakanties. Eén op de drie Noren heeft ook een boot, de meeste huizen langs de kust hebben dan ook een boothuis met steiger.
De duurste huizen? Die met het meeste zonlicht. Ålesund is een prachtig stadje dat bekend staat om zijn architectuur in Jungendstil. Na een verwoestende brand in 1904 werd de stad heropgebouwd in deze unieke stijl, waardoor het een charmant en uniek karakter heeft. Ideaal voor een wandeling naar Aksla, een uitzichtpunt waar je de stad van bovenaf kunt bewonderen. Al moet je er wel eerst 418 trappen voor trotseren, want de bussen mogen er vanaf mei 2024 niet meer komen. Bezoek zeker de kleine vuurtoren om er wat mooie foto’s te maken. Je waant je op een filmset.
Dag 3 - Ålesund - Trondheim
We ontschepen om 10 uur en hebben tot de middag. Geen zeeën van tijd aan land dus, maar ondanks –10 ° C schijnt de zon stralend op de sneeuwwitte middeleeuwse stad. Trondheim, ook wel de eerste hoofdstad van Noorwegen en de uitvalsbasis voor de eerste Viking rooftochten, is vandaag een echte studentenstad met vele gezellige restaurants, cafeetjes en musea. De Noorse koninklijke familie heeft er een residentie, Stiftsgården, een houten rococopaleisje in het centrum van de stad.
We brengen ook een bezoek aan de imposante Nidaros kathedraal. Net een scène uit een Harry Potter-film. Hier wordt het schrijn van de Heilige Olaf bewaard, al hebben ze de juiste plek waar de man precies ligt nog niet gevonden.
Verder zijn de oude pak- en boothuizen en de oude brug Gamle Bybro absoluut de moeite waard. Wie zijn geliefde op die brug kust, blijft volgens de legende voor eeuwig samen. Mits het juiste licht ben je hier als Canon-fotograaf of Smartphone-influencer voor één dag, als een kind in een snoepwinkel.
Terug op het schip staat het lunchbuffet al klaar. Het is telkens zeer uitgebreid. Vis, vlees en vegetarisch met erg veel bijgerechten. Kaas en dessert volgen in overvloed. Keuze genoeg. Dranken, behalve water, zijn wel te betalen, en wat alcoholische
dranken betreft tellen ze er in Noorwegen niet naast.
Dag 4 - Trondheim - Bodø
Dag 4 is een vaardag op het ritme van de immer aanwezige scheepsomroeper die in het Noors, Engels en Duits alles aankondigt wat er op het schip te beleven valt. Veel activiteiten aan boord vandaag. Van lezingen over de Vikingen en het Noorderlicht over degustaties van blauwe mosselen tot gewoon wat chillen op dek 7.
Weet u, op zo’n cruise spelen de fjorden en uiteraard het voorlopig ongrijpbare Noorderlicht de hoofdrol. De vele stops hebben eerder een, zij het Oscar winnende, bijrol. Al valt dat af en toe toch wat tegen. Vandaag staat een korte stop in Bodø op het programma. Wat is er nu zo bijzonder aan een kleine stad in het noorden van Noorwegen, vraag ik mij af? Dankzij het naar eigen zeggen bruisende culturele leven wordt Bodø in 2024 de Culturele Hoofdstad van Europa. De bibliotheek van Stormen werd in 2016 door Wire Magazine genoemd als één van de tien mooiste bibliotheken ter wereld, en de concerthal weet tal van internationale artiesten te trekken
Aan zo’n culturele hoofdstad heb ik mij al vaak laten vangen. Eerder puik werk van lobbygroepen dan de moeite waard om te bezichtigen. Ook nu weer. Het is leuk om de benen aan land even te strekken maar meer ook niet
Bij terugkomst hangt er zowaar een diploma achter de klink van onze kajuit. Want in alle vroegte staken we op 66°33' noorderbreedte de poolcirkel over. Die grens met het echte hoge noorden, waar 's zomers de zon nooit ondergaat en de winterdagen geen zonnestraal te zien is. En net wanneer we de lift in duiken om naar het avonddiner te schrijden, klinkt de scheepsomroeper ietwat meer opgewonden dan anders door de intercom. “Noorderlicht aan bakboord.” Het fragiele bejaarde koppeltje waarmee we de lift delen, verandert in een duo
strongside linebackers van de New York Giants. Iedereen stormt naar buiten op dek 5 om het Noorderlicht te aanschouwen. Echter met het blote oog kan je het vaak niet zien, je ziet wel een groene gloed maar nooit zo duidelijk als op de foto’s.
Onthoud dat het noorderlicht zich een beetje als een diva kan gedragen. Ze komt enkel tevoorschijn wanneer ze denkt dat het juiste moment is aangebroken. Geduld is daarbij een schone deugd. Wil je je kansen vergroten, dan is het handig om te weten dat het noorderlicht het vaakst voorkomt in de late herfst en tijdens de winter en in de vroege lente tussen 18:00 uur en 01:00 uur ’s nachts bij heldere hemel. Ook een goede tip is om een Aurora app te
downloaden op je smartphone. Deze app geeft in realtime aan wanneer het noorderlicht wordt verwacht. Op die manier moet je niet elke nacht je slaap laten om aan dek te staan. Wie dat wel van plan is, kan zijn Noorderlicht-alarm in zijn kajuit aanzetten. Zo word je vanop de kapiteinsbrug gewekt telkens wanneer het Noorderlicht opdoemt
Dag 5 - Bodø - Tromsø
Tromsø heeft de bijnaam ‘het Parijs van het noorden’. Daar zijn de Tromsøværinga trots op. Alhoewel ik meteen gecharmeerd ben door het filmische haventje, het is alsof ze Marc Coucke hierop losgelaten hebben, zie ik de Parijse connectie niet meteen. Maar de mensen hier houden ervan op een terras te zitten, ook als het koud is. Erg koud. Dan zitten ze buiten met winterjas, handschoenen en muts. Wijntje in de hand. Aan de andere kant is Tromsø een
zeer culturele stad: theater, musea, films. In januari vindt het Tromsø Internasjonale Filmfestival plaats. “Erasmusstudenten die zich voor een half jaar inschrijven aan de University of Tromsø, ook wel de Arctic University of Norway genoemd, willen er niet meer weg en doen er uiteindelijk vaak al hun masterjaren”, zegt Elisabeth, een ranke Oostenrijkse studente geneeskunde en vandaag onze gids.
“Ik was nieuwsgierig naar ‘the artic way of life’. De zomerdagen wanneer de zon niet meer ondergaat, maar ook poolnachten, het tegenovergestelde natuurverschijnsel van de middernachtzon. De zon komt gedurende een paar maanden van het winterseizoen niet boven de horizon. Niet dat het pikkedonker is maar het schemert aan één stuk door. Je zit voortdurend in de Twilight Zone.” Maar Elisabeth is niet alleen. Haar medestudenten geven een bijzonder sfeer aan de stad. In de verkeersvrije winkelstraat hoor je flarden Engels, Italiaans, Duits, Chinees … De stad heeft een erg internationale vibe. Naast diverse musea zoals het Poolmuseum en het kleine Trollenmuseum is de IJszeekathedraal de grootste trekpleister.
Dag 6 - Tromsø- Honningsvåg
Wind, wind en nog eens wind. Gevoelstemperatuur - 22 ° C. Het schip schommelt vervaarlijk op de Barentszzee met die 7 Beaufort. Gelukkig hebben we pilletjes tegen zeeziekte bij en die doen wat ze moeten doen. Onze expeditie naar de Noordkaap wordt jammer genoeg afgelast. De natuur is en blijft altijd machtiger dan de mens. En veiligheid gaat boven alles. Dus het wordt een dagje aan boord. Wat rusten, een Netflix-serie bingen, een goed boek lezen of wat leuke gezelschapsspelletjes. Eventjes de benen strekken in Honningsvåg, maar
daar worden we net niet weggeblazen. ‘s Avonds aan tafel vieren we de verjaardag van één van onze disgenoten. Verrassing! Het ganse restaurantteam komt ‘Gratulerer med dagen’ zingen terwijl ze wel twintig Noorse vlaggetjes laten wapperen. De Blauwe Vogelsfeer op zijn best.
Dag 7 - Honningsvåg – Kirkenes
Kirkenes, het oostelijke eindpunt van de Hurtigruten op een steenworp van Rusland en Finland en met een gevoelstemperatuur van -26°C meteen de koudste dag van de reis. Het is de hoofdstad van Finmark, de meest noordelijke provincie van Noorwegen. Groter dan Denemarken maar er lopen meer elanden dan mensen rond.
Met de bus gaat het richting Sneeuwhotel en de Huskyfarm. Aan de buitenkant zie je niet veel bijzonders, maar zodra je door de deur van dit volledig uit ijs opgetrokken hotel stapt, lijk je in de film Frozen rond te wandelen. Via een uit ijs gehouwen receptie kom je in een centrale ijsgang terecht waarop aan beide zijden kamers uitgeven. Elke kamer is een iglo voorzien van een ijssculptuur. En aan het eind een prachtige bar, uiteraard helemaal uit ijs. Buiten kan je de husky’s, die vol ongeduld wachten om aan hun tocht te beginnen, knuffelen en aaien. De rendieren kan je lokken met wat lekkers waardoor je ze van heel dichtbij te zien krijgt.
Dag 8 - Kirkenes – Hammersfest
Een reisdag. Met een kort bezoek aan Hammersfest. Hier kan ik kort over zijn. Er valt niets te zien. Blijf aan boord en bespaar jezelf het ticket voor de bus naar het centrum. Vandaar toch even deze tip: zorg dat je wat te doen hebt aan boord. Niet alleen de omgeving, maar ook de sfeer aan boord ademt één en al rust. Er worden geen karaoke of cabaretvoorstellingen georganiseerd. Het entertainment is de natuur die in slow motion voorbijtrekt en die je onderuitgezakt op een luie stoel op het panoramadek met stijgende verbazing kan gadeslaan.
De gemoedelijke stemming aan boord is kenmerkend voor deze reis. Er is uiteraard een bar, een ijssalon en een bistro. Dus aan eten en drinken geen gebrek. Je kan ook naar de sauna of het bubbelbad al is dat bij deze wintertemperaturen best een uitdaging. Maar voorzie wat lectuur, of wat werk. Met je laptop, tablet of gsm heb je prima internetverbinding op enkele ruwe zeemijlen na. Ook bellen met het thuisfront of een klant kan gewoon aan de tarieven van de EU.
Dag 9 - Hammersfest – Sortland
Vroeg uit de veren want we meren aan in Harstad. Vandaag ontdekken we wat voor velen wellicht het mooiste stukje van Noorwegen is: de lange ketting van eilandjes die de Lofoten en de Vesterålen samen vormen.
Achter elke bocht, een nieuwe Instagrampost: overal water, indrukwekkende vulkanische besneeuwde bergen en kleurrijke vissersdorpjes met houten huisjes op steigers. En overal is er die immense rust die je overvalt wanneer je oog in oog komt te staan met ongerepte natuur. ‘In cod we trust'. Je ziet het op T-shirts en barbecueschorten die ze verkopen op de Lofoten - kabeljauw zij met ons.
De visserij is hier sinds de middeleeuwen booming business, dankzij de ligging aan de Westfjord tussen de eilanden en het vasteland. Door de stroming van de Moskstraumen worden grote scholen vis die zeebocht in gedreven. En in het vroege voorjaar, als miljoenen kabeljauwen vanuit de Barentszzee hier kuit komen schieten, kun je ze zó uit zee opscheppen. Maar dan is het nog geen stokvis. Daarvoor moet het eerst maandenlang drogen, dagenlang weken in water en dan nog urenlang stoven. Geloof me, je komt hier alles te weten over kabeljauw, makreel, zalm en forel.
’s Avonds kunnen we nog even in Sortland rondwandelen. Een must voor elke rechtgeaarde liberaal want Sortland, gelegen op de eilandengroep Vesterålen, heeft in het kader van een milleniumproject besloten om de stad blauw te schilderen, om geen specifieke reden. Van blauwe huisjes, hotels en pakhuizen tot blauwe kerstversiering. Eat this Patrick Dewael. Maar voor de rest heeft het een Knokke-achtige look and feel. Wij gingen iets drinken in café Anker en nestelden ons met een warme choco voor een gezellig haardvuur terwijl buiten
de sneeuw zacht neerdwarrelde.
Dag 10 - 12 - Sortland – Bergen – Zaventem
Tijdens de laatste dagen van de reis stopt de MS Polarlys minder en kabbelt het leven aan boord rustig verder. We bevinden ons opnieuw wat zuidelijker en merken dat de temperaturen nu rond het vriespunt schommelen. Nu treedt er een raar fenomeen op. Vlamingen aan boord die dit twee weken geleden schandelijk koud zouden vinden, lopen nu met open jas buiten op het dek. ‘Niets koud hè’, zegt Peter, gynaecoloog op rust en ’s avonds mijn disgenoot. Inderdaad, van -22° C naar +1° C, dat voelt best aangenaam.
Zaterdagavond is iedereen toch net wat beter opgedirkt voor het Captains Diner, een 5-gangenmenu dat de avondlijke diners waardig afsluit. Het moet gezegd, de chef en zijn equipe waren met sommige van hun gerechten Michelin-waardig. De zilte smaken en pure,
natuurlijke ingrediënten die elke dag van de Noorse kust kwamen, stelden nooit teleur.
Zondag schuiven we voorbij het dreigende en beroemde Zeven Zustersgebergte. Ook nu weer is er dat ongelofelijk mooie licht. Dat licht dat ervoor zorgt dat de kleuren scherp en helder zijn. Wat je meteen ook vanbinnen voelt. Noorwegen achterwege laten doen we met de woorden van de schrijver Jack Kerouac ‘Leef, reis, ga op avontuur, wees dankbaar en
heb nergens spijt van.’ En zo is het maar net.
Boeken: www.deblauwevogel.be
Foto’s: Erika Hellings en Patrick Vandenbussche